Maandag maakte het Britse Lucidus Capital Partners, een fondsbeheerder voor beleggingen in bedrijfsobligaties met een hoog risico, bekend dat het de hele beleggingsportefeuille heeft geliquideerd. De opbrengst, 900 miljoen dollar, wordt volgende maand aan deelnemers uitgekeerd. Voor beleggers in vergelijkbare fondsen van de Amerikaanse vermogensbeheerders Third Avenue en Stone Lion Capital Partners is het nog maar de vraag of ze hun geld terugkrijgen.
Beide fondsen, ter waarde van respectievelijk 789 miljoen dollar en 400 miljoen dollar, hebben een slot op de deur gezet. Er kan voorlopig geen geld in of uit.
Dieptepunt
Het trio staat symbool voor het huidige sentiment. 'De markt voor high yield is een vat dynamiet dat vroeg of laat gaat ontploffen' aldus de activistische belegger Carl Icahn maandag tegenover CNBC. Volgens Morningstar ligt het gemiddelde rendement van Amerikaanse highyieldobligatiefondsen sinds begin dit jaar op min 3,8 procent.
De Bloomberg-index voor Amerikaanse high yieldfondsen staat op het laagste punt van het jaar en bijna 8 procent lager dan de piek in mei. De Europese evenknie staat dit jaar nog in de plus, maar daalde sinds de piek eind september met 2,4 procent. Europese high yield obligaties beleven het slechtste jaar sinds 2011.
In de VS is de lage olieprijs de belangrijkste oorzaak. Veel producenten van schalieolie hebben obligaties uitgegeven om hun activiteiten te financieren. Terugbetalen van die leningen lukt door de goedkope olie niet altijd en beleggers trekken zich daarom meer en meer terug uit de markt. Ook de ophanden zijnde stijging van de rente in de VS drukt de koers van obligaties. In Europa bestaat er eveneens angst voor wanbetalingen, al is die vrees lang niet zo groot als in de VS.
Strenge eisen
Maar de ene schuld is de andere niet. Want behalve in obligaties kunnen beleggers ook investeren in directe leningen aan bedrijven met een lage kredietwaardigheid. Dat werkt als volgt: bedrijven die geld nodig hebben voor een overname of een nieuwe fabriek kloppen aan bij de bank. Maar door strenge kapitaaleisen lenen die het geld vaak niet meer zelf uit en gaan ze op zoek naar pensioenfondsen, vermogensbeheerders of andere institutionele beleggers.
Een voorbeeld is de overname van Hunkemöller door Carlyle. Een vijftal Europese banken is volgens Bloomberg op zoek naar beleggers die 225 miljoen dollar in Carlyle-schuld willen investeren, zodat de investeringsmaatschappij met dat geld de lingerieketen kan kopen.
Beleggers in deze leningen staan vooraan als het misgaat met een bedrijf en er staat in tegenstelling tot highyieldbonds vaak onderpand tegenover het verstrekte geld. De rente beweegt mee met de marktrente dus als die stijgt, stijgt ook het rendement. Bij een daling van de rente geldt het omgekeerde. Dit jaar presteert deze beleggingscategorie voor het eerst beter dan highyieldobligaties.
Liquiditeitsgebrek
In Amerika is de markt voor dit type leningen goed voor 1000 miljard dollar, in Europa is die met 300 miljard dollar een stuk kleiner. 'Maar de Europese markt groeit snel', weet Tjalling Halbertsma. Hij is directeur bij de Amerikaanse vermogensbeheerder Nuveen, die een beheerd vermogen van 14 miljard dollar in dit type leningen heeft zitten. 'Er is nu veel vraag naar dit product vanuit landen met een negatieve rente, zoals Denemarken en Zwitserland, maar ook vanuit landen in de eurozone. Investeren in staatsobligaties levert dan nauwelijks nog wat op.'
Fiona Hagdrup, die het European Loan Fund (3,5 miljard dollar) van vermogensbeheerder M&G runt, ziet al enige jaren serieuze belangstelling van institutionele beleggers. 'Europese bedrijfsleningen is de best presterende categorie onder de vastrentende waarden', weet zij.
Het grote nadeel van dit type belegging is het gebrek aan liquiditeit. Als het slechter gaat met de economie en bedrijven niet meer aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen, kunnen investeerders geen kant op en moeten ze met lede ogen toezien hoe hun investering verdampt.
Copyright: Het Financieele Dagblad, 15 december 2015