Woensdag steeg de tienjaarsrente al door de 1 procent. De Europese Centrale Bank kwam met een rentebesluit - zoals verwacht bleef het leentarief onveranderd - en ECB-president Mario Draghi benadrukte dat de centrale bank volhardt in de duur en omvang van het opkoopprogramma van staatsobligaties. Ook toen stegen de rentes.
Dat is contra-intuïtief, want de ECB zal het opkoopprogramma eerder opvoeren dan verkleinen, aldus Draghi in de persconferentie. Wanneer de centrale bank obligaties koopt, dan stijgen de koersen en dalen spiegelbeeldig de rentes. Het vooruitzicht op een uitbreiding van het opkoopprogramma's zou de rentes dus kunnen drukken - maar dat gebeurde niet.
Verklaring
Vooralsnog ontbreekt het aan een overtuigende verklaring voor de recente rentesprong. Overal in de eurozone zijn de rentes de voorbije anderhalve maand opgelopen. De economie van de muntunie verbetert en langzaam ontstaat er weer inflatie, zo bleek eerder deze week uit cijfers van Eurostat.
Daarnaast wordt de verschraalde liquiditeit aangevoerd als reden voor de oplopende rentes. Volgens een obligatiehandelaar bij een Nederlandse grootbank zijn de handelsvolumes in bundfutures, een van de meest liquide obligatiederivaten, de laatste vijf jaar ruim gehalveerd. Topman Larry Fink van vermogensbeheerder BlackRock zei onlangs dat de liquiditeit de in de obligatiemarkt 'nog maar 25 procent is van wat het was in 2007'. Die slechte verhandelbaarheid kan koersfluctuaties versterken.
Vervijfvoudigd
Liquiditeit wordt vaak gezien als een zogeheten 'technische factor' achter de koersbewegingen, zoals de groei en inflatie een 'fundamentele factor' wordt genoemd. Maar technisch of fundamenteel, 'de markt moet maar wennen aan tijden van hogere volatiliteit', aldus Draghi gisteren op de persconferentie. Dat is een bijproduct van de zeer lage rente, aldus de ECB-president.
De Nederlandse rente is in korte tijd vervijfvoudigd. Op 20 april stond de leenvergoeding voor tien jaar op 0,22 procent. Dat was het laagste punt ooit. Nu is dat 1,1 procent. En dat is, ondanks die spectaculaire stijging, in historische context nog altijd zeer laag.
Copyright: Het Financieele Dagblad, 4 juni 2015.