'In aandelen zien we een gestage groei van het gebruik van ETF's, maar bij obligaties is er sprake van een echte acceleratie', zegt directeur Kirst Kuipers van BlackRock-dochter iShares Benelux, marktleider op het gebied van ETF's. In 2015 groeiden Europese obligatie-ETF's met 23 procent tot 115 miljard dollar. Aandelen-ETF's groeiden met 15 procent tot 345 miljard dollar, blijkt uit cijfers van ETFGI.
Indextracker als alternatief
BlackRock peilde bij Europese pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders hoe zij gebruikmaken van indextrackers. Belangrijkste uitkomst: nu toegenomen regelgeving de liquiditeit op de obligatiemarkt drastisch heeft verminderd, zien zij in ETF's een goed alternatief. In deze beursgenoteerde obligatiemandjes, die de bewegingen van een index volgen, is namelijk wel veel handel. En dus is het eenvoudiger om in- en uit te stappen.
Maar de Nederlandse pensioenbeleggers APG en PGGM, de twee grootste Nederlandse pensioenuitvoerders, delen het enthousiasme van BlackRock niet. 'ETF's worden met name gebruikt door beleggers die snel geld in een beleggingscategorie willen stallen. Daardoor moeten de fondsen veel aan- en verkopen. Juist wat wij willen voorkomen', zegt PGGM.
APG erkent het liquiditeitsvoordeel van obligatie-ETF's en zegt de indextrackers om die reden 'sporadisch' te gebruiken. 'Maar we houden die ETF's maar kort aan en wisselen ze snel om voor de onderliggende stukken', zegt een woordvoerder.
Wat als iedereen wil verkopen?
Dit heeft te maken met het grote debat dat al een tijd woedt rond de obligatietrackers: wat als iedereen wil verkopen? De vrees bij onder meer het IMF is dat beleggers bij paniek tegelijkertijd hun geld uit de indextrackers terugtrekken, maar dat die trackers hun onderliggende illiquide obligaties niet voor een normale prijs kunnen verkopen. Op die manier zouden obligatietrackers schokgolven op de markt kunnen versterken.
Maar volgens Kuipers vertegenwoordigen die ETF's slechts 0,5 procent van de onderliggende markt. Hij ziet de trackers juist houvast bieden als de markten volatiel zijn, omdat ze volgens hem vaak wel liquide blijken. 'Zo helpen ze bij de 'price discovery', het bepalen van de marktwaarde van de onderliggende obligaties.'
Copyright: Het Financieele Dagblad, 28 januari 2016