Vaak wordt gezegd dat een lange horizon betekent dat het risico lager is. Ook wordt gezegd dat je met een lange horizon beter in staat zou zijn om een eventuele tegenvaller op te vangen. Alhoewel beide argumenten een kern van waarheid bevatten, moet de kracht van deze vuistregel niet overschat worden.
Het idee dat aandelen op lange termijn minder risico zouden hebben, is gebaseerd op mean-reversion, met andere woorden: perioden van hoge rendementen worden gevolgd door lage en omgekeerd. Het argument klinkt aannemelijk, maar de statistische onderbouwing is beperkt.
Ook het tweede argument is niet zo overtuigend als het in eerste instantie lijkt. Neem bijvoorbeeld een ondernemer die vanaf zijn 37ste ieder jaar 5000 euro belegt in een wereldwijd gespreide portefeuille. Hij verwacht een jaarlijks rendement van 10 procent en denkt op zijn 67ste hiermee ongeveer 1,1 miljoen euro te hebben verzameld. Hiermee wil hij een lijfrente kopen waarmee hij een pensioen verkrijgt dat voldoende is voor de rest van zijn leven.
Na 15 jaar blijkt de opbrengst toch wat tegen te vallen. Het rendement bedroeg slechts 2 procent op jaarbasis. De ondernemer heeft nu slechts 95.000 euro gespaard. Indien het rendement voor de komende 15 jaar 2 procent blijft, dan eindigt de ondernemer met een kapitaal van 225.000 euro, nog geen kwart van het beoogde pensioen.
Om alsnog uit te komen op het gewenste pensioen moet onze ondernemer voortaan 47.500 euro per jaar apart zetten, ruim negen maal zoveel als oorspronkelijk gedacht.
Als de ondernemer slechts het dubbele gaat sparen in de resterende 15 jaar kom hij uit op een vermogen van ruim 325.000 euro. Een teleurstelling voor iemand die op ruim het driedubbele had gerekend. Het aanpassingsvermogen van de ondernemer moet vooral komen uit zijn bereidheid om met een lager pensioen genoegen te nemen.
De ondernemer kan ook het- zelfde bedrag blijven sparen en hopen dat in de resterende 15 jaar het rendement zo’n 14,2 procent per jaar zal bedragen. In dat geval zal het hem lukken om toch nog op zijn oude wens van 1,1 miljoen euro uit te komen.
Het probleem is dan alleen dat de vuistregel juist zegt dat hij minder in aandelen moet gaan beleggen omdat hij dichter bij zijn einddatum komt. Afgezien van het feit dat 14,2 procent wel een heel hoge rendementsverwachting is, belemmert de vuistregel hem dus bij het bereiken van zijn doel.
In een artikel in 2013 in de 'Journal of Retirement' laten Arnott, Sherred en Wu zien met behulp van een backtest over een periode van 140 jaar dat de vuistregel niet werkt. De omgekeerde strategie werkt nog beter. Hoe ouder je wordt hoe meer je in aandelen zou moeten beleggen. Dit komt doordat het vooral in de laatste jaren van de strategie erop aankomt, omdat het vermogen dan relatief groot is.
Auke Plantinga is universitair hoofddocent aan de faculteit economie en bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen.