De Verenigde Staten gaan op grote schaal overheidsobligaties opkopen om daarmee de economie te stimuleren. De directe gevolgen zijn een lagere rente, uitstroom van kapitaal op zoek naar hogere rentes elders en een verzwakking van de dollar.
De kapitalistische wereld was in de jaren dertig van de vorige eeuw in een diepe depressie geraakt. Na de ‘boom’ van de jaren twintig en de beurskrach van 1929 volgde de ‘bust’ aan het begin van de jaren dertig.
Economische en financiële inzichten waren anders in die tijd, overheidsingrijpen was taboe. De Amerikaanse president Hoover, die het land van 1929 tot 1933 leidde, zei letterlijk: ‘Prosperity cannot be restored by raids upon the Public Treasury’.
Pas met de komst van Roosevelt in 1933 wordt een nieuwe weg ingeslagen. Zijn New Deal (ruim fiscaal beleid) en vooral het loslaten van de gouden standaard (ruim monetair beleid) halen de Verenigde Staten uit het slop.
Het loslaten van de gouden standaard is synoniem voor een ‘beggar-thy-neighbour policy’: de eigen economie steunen ten koste van andere landen. De gouden standaard betekent een directe inwisselbaarheid van geld met goud en wordt verdedigd met de rente.
Als iedereen goud wil hebben wordt de rente verhoogd om geld aantrekkelijker te maken. Door de gouden standaard los te laten kon de rente omlaag, devalueerde de dollar en kreeg de economische groei een duw in de rug.
Het monetaire verruimingsbeleid van nu is even onorthodox als het verlaten van de gouden standaard toen. In beide gevallen daalt de rente en devalueert de valuta. In de jaren dertig noemde men het ‘beggar-thy-neigbour policy’, nu een valutaoorlog.
En dat er vandaag de dag op financiële markten een valutaoor- log woedt moge duidelijk zijn. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk begonnen met kwantitatieve verruiming en hun valuta daalde in waarde.
Japan volgde en de yen ging fors onderuit. Uiteindelijk ging de euro- zone ook door de bocht en kelderde de euro. De Verenigde Staten stopten met verruiming en de dollar schoot omhoog. Voor de internationale belegger is het inschatten van valutabewegingen cruciaal in deze jaren. Sinds het begin van dit jaar is de euro met 10 procent in waarde gedaald ten opzichte van de dollar en de aandelenbeurzen in de eurozone zijn gemiddeld met bijna 20 procent gestegen.
Het omgekeerde geldt voor de VS: de dollar stijgt, de beurs is nauwelijks gestegen. Weet je wat de valuta gaat doen, dan weet je wat de beurs doet. Behalve dan in Brazilië. Sinds de aantijging van Brazilië aan het adres van de Verenigde Staten is de real met bijna 50 procent gedaald ten opzichte van de dollar, maar de Braziliaanse beurs daalde met 20 procent, terwijl die in de VS verdubbelde.
Blijkbaar hebben de uitvinders van de term ‘valutaoorlog’ niet de juiste strijdwijze gekozen.
Mark Glazener is manager van het Robeco-fonds van Robeco.