Amerika maakt zich op voor het einde van kwantitatieve verruiming, zoals het monetaire groot geschut wordt genoemd. Renteverhogingen van de Fed zweven boven de markt.
Zowel aandelen- als obligatiekoersen zijn de laatste jaren opgejaagd. Loopt dat nu ook op een einde? James Swanson (foto) reageert in New York nuchter: aandelen blijven in de lift en ook op het obligatiefront ‘geen grote veranderingen’.
De chief investment strategist van MFS Investment Management verwacht geen groot drama. In 1994 leidde een onverwacht forse rente-ingreep tot het instorten van obligatiekoersen.
'Ik verwacht hoogstens een lichte teleurstelling voor obligatiebeleggers. Maar mijn inschatting is dat de rente niet opeens omhoogschiet en obligatiekoersen instorten.' (Rentes en obligatiekoersen lopen spiegelbeeldig: een stijgende rente betekent dalende obligatiekoersen).
Vergrijzing
Swanson heeft een waslijst aan redenen waarom de vraag naar obligaties komende tijd zal toenemen. De vergrijzing van de wereldbevolking is er een van.
'Ouderen hebben inkomen nodig. Ze hebben behoefte aan veiligheid en willen dus niet de volatiliteit van aandelen. Het trauma van de laatste crisis dreunt nog na.'
Bij pensioenfondsen ziet hij dezelfde beweging. Hun ongedekte verplichtingen zijn gekrompen als gevolg van de opgelopen beurswaarderingen. 'Ze haasten zich om winst zeker te stellen. Hun allocatie verschuift zwaarder naar obligaties.'
Nog een reden die Swanson noemt: wereldwijd zijn centrale banken geld en reserves aan het opstapelen. Hij noemt China, Japan en de staatsfondsen van de olie-economieën.
'Van het wereldwijde bbp werd tien jaar geleden 8 procent gespaard. Nu is dat meer dan 20 procent.' Dit soort investeerders is volgens de vermogensbeheerder van de firma met circa 400 miljard dollar onder beheer vooral op zoek naar kwaliteitsobligaties.
'Het aanbod krimpt. Dat komt door het verlagen van ratings van landen.' Hij wijst erop dat de Amerikaanse overheid de grootste emittent is van triple A-schuld.
'Maar ook de VS geven steeds minder schuld uit.' Het Amerikaanse overheidstekort krimpt verrassend snel. Rick Rieder van BlackRock meent ook dat de vraag naar obligaties een blijvende impact heeft:
Krimpende voorraad
'Met alle buitenlandse investeerders die schatkistpapier blijven kopen uit een krimpende voorraad is het moeilijk voorstelbaar dat rentetarieven serieus gaan stijgen.'
In een presentatie aan klanten maakte de assetmanager recentelijk duidelijk dat de Fed 'op korte termijn' haar doelstellingen uit haar dubbele mandaat bijna heeft bereikt: prijsstabiliteit en maximale werkgelegenheid.
Bart van Ark, hoofdeconoom van The Conference Board, zegt dat de Verenigde Staten versneld 'slack, ofwel de onderbenutting in de economie, aan het wegwerken is.
Dat komt door een combinatie van herstellende werkgelegenheid en timide economische output.
Van Ark: 'We benaderen eerder dan verwacht volledige capaciteit in de economie. Wij denken dat de werkloosheid begin 2015 al gedaald kan zijn naar het standaardniveau van 5,5 procent.' (The Conference Board verwacht dat Nederland pas na 2018 dat punt bereikt.)
Babyboomers
Van Ark wijst erop dat het uittreden van babyboomers uit de beroepsbevolking bijdraagt aan de daling.
Obligatiespecialist Rieder van BlackRock onderscheidt verschillende trends op de arbeidsmarkt. Hij stelt juist dat Amerikanen pensionering uitstellen omdat de extreem lage rente van de laatste tijd hun pensioenen onder druk heeft gezet.
'Het wordt te duur om met pensioen te gaan. Dat schaadt de werkgelegenheid voor jongeren.'
Rieder noemt technologische vooruitgang de basis voor de toekomstige groei van de productiviteit. Gekwalificeerde werknemers zullen dat terugzien in stijgende lonen. Maar de behoefte aan arbeidskrachten op 'instapniveau' zal afnemen.
Na jarenlange hoge werkloosheid maakt Van Ark zich nu juist alweer zorgen over de krapte op de arbeidsmarkt. Dat moment kan nu snel bereikt worden omdat er ondanks tegenvallende groei langzamerhand toch meer tekorten beginnen te ontstaan.
'Met name vanwege de blijvende lage arbeidsparticipatie en de lage productiviteitsgroei. Het is zes jaar na de crisis en nog steeds hebben we te maken met trage groei in de productiviteit.'
Groeiprognoses
De groeiprognoses in Amerika moesten de laatste jaren telkens naar beneden bijgesteld worden en de gerealiseerde groei bleef daar ook nog fors bij achter.
'In dit land wordt veel te weinig geïnvesteerd door bedrijven en de meeste groei komt dus van extra banen. Dat is dus niet veel langer meer vol te houden.'
Op langere termijn gaan bedrijven dit volgens Van Ark onvermijdelijk voelen onderaan de streep. 'In ons laatste onderzoeksrapport "From Not Enough Jobs to Not Enough Workers" stellen we dat een krappe arbeidsmarkt onvermijdelijk zal leiden tot hogere lonen.'
Van Ark is geen aandelenspecialist maar hij houdt mede om die reden rekening met een geleidelijke correctie en snelle renteverhogingen van de Fed.
Analisten van Amerikaanse zakenbanken dachten aanvankelijk dat de eerste verhoging van de korte rente pas in 2016 zou plaatsvinden. Dat moment kruipt in de ogen van Wall Street steeds dichterbij.
Rieder van BlackRock noemt het eerste kwartaal 'een reële mogelijkheid'. The Conference Board van Van Ark verwacht de eerste verhoging in het tweede kwartaal.
Tijdelijke koersdalingen
Swanson zegt dat het voor aandelen niet eens zo veel uitmaakt als algemeen wordt gedacht. Renteverhogingen leiden volgens hem tot lichte tijdelijke koersdalingen.
'Maar na zes of twaalf maanden pieken beurskoersen weer. Beleggers associëren hogere rentetarieven met groei en met hogere winsten. Koers-winstverhoudingen stijgen in een periode van verhogingen van rentetarieven, vooral als ze worden aangejaagd door oplopende inflatie.'
Zolang de inflatie niet hoger wordt dan 4 procent zitten aandelenbeleggers volgens hem goed. 'De beurzen beginnen te piepen als snelle prijsstijgingen de marges van ondernemingen bedreigen.'
Dit artikel is verschenen in het Fondsnieuws-magazine dat deze week is verschenen.
Meer achtergronden op Fondsnieuws:
Fed: Rente wordt voorlopig niet verhoogd